DORA | Które funkcje biznesowe należy uznać za krytyczne?

W dobie rosnących wymogów regulacyjnych i zagrożeń cybernetycznych zarządzanie funkcjami krytycznymi stało się kluczowym wyzwaniem dla instytucji finansowych. W artykule wyjaśniamy, jak zgodnie z DORA zidentyfikować funkcje krytyczne, jakie podejścia można zastosować i jak zapewnić ich odporność operacyjną.

Co oznacza „krytyczna funkcja biznesowa według” DORA?

Rozporządzenie DORA (Digital Operational Resilience Act) wprowadza nowe standardy dotyczące zarządzania odpornością operacyjną w sektorze finansowym. Jednym z kluczowych wymagań jest identyfikacja istotnych i krytycznych funkcji, które zgodnie z definicją oznaczają „funkcje, których zakłócenie w sposób istotny niekorzystnie wpłynęłoby na wyniki finansowe podmiotu finansowego, na bezpieczeństwo lub ciągłość usług i działalności tego podmiotu lub której zaprzestanie lub wadliwe bądź zakończone niepowodzeniem działanie w sposób istotny niekorzystnie wpłynęłoby na dalsze wypełnianie przez podmiot finansowy warunków i obowiązków wynikających z udzielonego mu zezwolenia lub jego innych obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów dotyczących usług finansowych” (DORA, Art. 3 ust. 22).

Powiązanie z definicją funkcji krytycznych z BRRD

DORA odnosi się także do definicji funkcji krytycznych zawartej w dyrektywie 2014/59/UE (BRRD – Bank Recovery and Resolution Directive), dotyczącej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji finansowych. Zgodnie z motywem (70) preambuły DORA, definicja funkcji krytycznych obejmuje również tę z art. 2 ust. 1 pkt 35 BRRD, która mówi, że:

„Funkcje krytyczne oznaczają działania, usługi lub operacje, których zaprzestanie mogłoby prowadzić w jednym lub większej liczbie państw członkowskich do zaburzeń w usługach kluczowych dla gospodarki realnej lub mogłoby zakłócić stabilność finansową ze względu na wielkość instytucji lub grupy, ich udział w rynku, wzajemne powiązania zewnętrzne i wewnętrzne, złożoność lub działalność transgraniczną, zwłaszcza uwzględniając substytucyjność tych działań, usług lub operacji.”

Co to oznacza w praktyce?

Funkcje uznane za krytyczne zgodnie z BRRD są automatycznie objęte zakresem DORA. Oznacza to, że instytucje o znaczeniu systemowym powinny szczególnie skupić się na identyfikacji, ochronie i odporności swoich krytycznych funkcji, ponieważ ich zakłócenie może mieć wpływ nie tylko na samą organizację, ale także na stabilność całego sektora finansowego.

Czy DORA rozróżnia funkcje istotne i krytyczne? Jak to ująć w metodyce BIA?

DORA nie dokonuje jednoznacznego rozróżnienia między funkcjami istotnymi a krytycznymi, pozostawiając organizacjom swobodę w ich klasyfikacji. Oznacza to, że każda organizacja powinna opracować własną metodykę oceny funkcji, np. w ramach Analizy Wpływu na Biznes (BIA), i stosować różne metody identyfikacji funkcji istotnych i krytycznych.

Możliwe podejścia do klasyfikacji funkcji.

1. Oparte na wpływie zakłócenia – funkcje klasyfikowane jako krytyczne, jeśli ich awaria skutkuje istotnym ryzykiem finansowym, regulacyjnym, operacyjnym lub reputacyjnym. Może to obejmować przerwanie kluczowych usług dla klientów, utratę danych wrażliwych czy ryzyko nałożenia sankcji regulacyjnych.
2. Oparte na czasie odtworzenia (RTO – Recovery Time Objective) – funkcje wymagające najkrótszego czasu przywrócenia będą uznane za bardziej krytyczne, nawet jeśli ich bezpośredni wpływ na organizację nie jest najwyższy. Przykładowo, funkcja, której RTO wynosi kilka minut, może być bardziej krytyczna niż funkcja o wyższym wpływie, ale z RTO na poziomie 48 godzin.
3. Podejście hybrydowe – połączenie obu metod, gdzie funkcje są klasyfikowane zarówno pod kątem wpływu zakłócenia, jak i wymaganego czasu odtworzenia. Takie podejście pozwala organizacji na bardziej precyzyjne przypisanie priorytetów oraz dostosowanie strategii odzyskiwania do rzeczywistych potrzeb operacyjnych.

Organizacja może określić, które funkcje uznaje za istotne, a które za krytyczne, w zależności od ich znaczenia operacyjnego, skali wpływu oraz wymaganego czasu przywrócenia (RTO). Dzięki temu strategia zarządzania odpornością operacyjną będzie dostosowana do rzeczywistych potrzeb organizacji, a jednocześnie zgodna z wymogami DORA. Najlepszym podejściem wydaje się być model hybrydowy, łączący analizę wpływu i RTO. Dzięki temu organizacja może priorytetyzować zasoby i strategie ochrony funkcji zgodnie z ich rzeczywistym wpływem i czasem przywrócenia.

Aby uniknąć niejasności w klasyfikacji, warto w dokumentach BCM/BIA dodać:

1. Kryteria oceny – jakie wskaźniki decydują o klasyfikacji funkcji jako krytycznej lub istotnej.
2. Opis zastosowanego podejścia – czy organizacja kieruje się wpływem na działalność, czasem odtworzenia (RTO), czy podejściem hybrydowym.
3. Tabele i rankingi funkcji – zestawienie funkcji krytycznych i istotnych wraz z uzasadnieniem.

Podział funkcji powinien być spójny z innymi procesami zarządzania ryzykiem, np. w:

1. Testach odporności operacyjnej – funkcje krytyczne muszą być testowane częściej i dokładniej.
2. Planach Odtworzenia po Awarii (DRP) – funkcje krytyczne wymagają szybszego odtworzenia.
3. Politykach outsourcingu – funkcje krytyczne podlegają surowszym wymaganiom dla dostawców ICT.
4. Analizie ryzyka ICT – organizacja powinna uwzględnić funkcje krytyczne przy ocenie zagrożeń związanych z cyberbezpieczeństwem i dostępnością systemów.

Z uwagi na potencjalne kontrole czy audyty ze strony regulatora (np. KNF) metodyka musi być jasna i udokumentowana, aby w razie pytań organizacja była w stanie przedstawić rzeczowe uzasadnienie. Podział powinien być konsekwentny – jeśli organizacja uzna coś za krytyczne w jednym dokumencie, nie może tego ignorować w innym. Testy i plany muszą uwzględniać klasyfikację – funkcje krytyczne powinny mieć priorytet w testach i procedurach awaryjnych. Należy zadbać, aby klasyfikacja funkcji była jednolita w BIA, DRP, polityce outsourcingu oraz raportowaniu ryzyka. Niespójności w dokumentach mogą zostać zakwestionowane podczas audytu.

Jak podejście procesowe ISO 9000 pomaga w analizie krytyczności funkcji według DORA?

Rozporządzenie DORA (Digital Operational Resilience Act) wprowadza wymagania dotyczące odporności operacyjnej w sektorze finansowym, ale nie definiuje jednoznacznie różnicy między funkcją a procesem. W treści rozporządzenia pojawiają się pojęcia takie jak „procesy ICT”, „procesy biznesowe” i „istotne i krytyczne funkcje”, co może powodować pewne niejasności interpretacyjne. Dzięki podejściu procesowemu opisanemu w normach ISO 9000 i ISO 9001, możliwe jest uporządkowanie tej terminologii oraz stosowanie spójnej metody identyfikacji funkcji i procesów w kontekście odporności operacyjnej. Według normy ISO 9000 proces to „zbiór działań wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących, które wykorzystują wejścia procesu do dostarczenia zamierzonego rezultatu”. Natomiast norma ISO 9001 wprowadza:

1. Identyfikację procesów kluczowych dla organizacji – np. procesy realizujące podstawowe funkcje operacyjne organizacji finansowej.
2. Zdefiniowanie ich wpływu na funkcje krytyczne – poprzez ocenę ryzyka, analizę zależności i potencjalnych skutków zakłóceń.
3. Analizę zależności między procesami – procesy mogą być wzajemnie powiązane, np. proces przetwarzania płatności może zależeć od procesu autoryzacji transakcji, a ten z kolei od systemów bezpieczeństwa ICT.

DORA w swoich zapisach odnosi się zarówno do procesów biznesowych, jak i procesów ICT, nie precyzując jednoznacznie relacji między funkcją a procesem. Można jednak przyjąć, że:

1. Funkcja może być pojedynczym procesem lub zbiorem procesów, realizujących określony cel biznesowy lub operacyjny.
2. Funkcja krytyczna to jeden proces lub zbiór powiązanych procesów, których awaria może wpłynąć na ciągłość działania organizacji.
3. Proces biznesowy to ciąg działań operacyjnych, który przekształca zasoby (np. dane, transakcje, środki finansowe) w wartość biznesową.
4. Proces ICT to procesy technologiczne wspierające realizację funkcji biznesowych, np. zarządzanie infrastrukturą IT, przetwarzanie danych, monitoring cyberbezpieczeństwa.

DORA dostarcza zatem definicję istotnych i krytycznych funkcji, jednak nie precyzuje jednoznacznie ich relacji do procesów. W praktyce organizacje mogą przyjąć podejście procesowe oparte na ISO 9000, traktując funkcję jako pojedynczy proces lub zbiór procesów realizujących określony cel operacyjny. Identyfikacja funkcji powinna opierać się na analizie procesów, co pozwala na ich efektywne monitorowanie i zabezpieczenie zgodnie z wymaganiami DORA. Zarówno funkcje krytyczne, jak i istotne powinny być jasno zdefiniowane, a organizacja powinna określić metodykę klasyfikacji, np. w ramach Analizy Wpływu na Biznes (BIA). Podejście procesowe ISO 9000 i ISO 9001 umożliwia strukturalne podejście do odporności operacyjnej, ułatwiając zgodność z DORA oraz zapewniając spójność pomiędzy funkcjami biznesowymi a procesami operacyjnymi.

Klasyfikacja i analiza funkcji krytycznych w podejściu procesowym

W kontekście DORA i zarządzania odpornością operacyjną kluczowe jest właściwe określenie, klasyfikacja oraz analiza funkcji krytycznych wraz z ich powiązaniami z procesami operacyjnymi i technologicznymi. Dzięki podejściu procesowemu można skutecznie identyfikować zależności pomiędzy funkcjami a procesami, co pozwala na precyzyjne określenie obszarów wymagających szczególnej ochrony.

1. Krytyczne funkcje biznesowe

Krytyczne funkcje biznesowe to procesy organizacji, których zakłócenie może prowadzić do poważnych konsekwencji operacyjnych, finansowych, regulacyjnych lub wpływać na zdolność organizacji do spełniania wymogów licencyjnych i prawnych. Ich nieprawidłowe działanie może skutkować zagrożeniem ciągłości usług, naruszeniem przepisów prawa, a także negatywnym wpływem na bezpieczeństwo operacyjne i stabilność finansową organizacji.

Funkcje krytyczne mogą się różnić w zależności od rodzaju podmiotu finansowego. Dla banków kluczowe będą procesy związane z przetwarzaniem płatności, rozliczeniami międzybankowymi oraz dostępem klientów do środków – ich zakłócenie może natychmiast wpłynąć na zdolność do świadczenia usług. Dla instytucji ubezpieczeniowych krytyczne mogą być procesy związane z wypłatą odszkodowań, obsługą polis aktywnych klientów oraz dostępnością systemów zgłaszania szkód, ponieważ ich brak powoduje bezpośrednie konsekwencje dla klientów i zobowiązań regulacyjnych.  Natomiast funkcje takie jak zarządzanie ryzykiem kredytowym w bankach czy analiza ryzyka polisowego w ubezpieczeniach są istotne dla długoterminowej stabilności, ale ich krótkoterminowe zakłócenie nie powoduje natychmiastowej przerwy w podstawowych usługach, dlatego w większości przypadków nie są klasyfikowane jako krytyczne.

2. Krytyczne funkcje wspierające

Krytyczne funkcje wspierające to procesy, które umożliwiają realizację krytycznych funkcji biznesowych i zapewniają ich odporność operacyjną. Mogą to być zarówno inne funkcje biznesowe, jak i procesy ICT wspierające działanie organizacji. Ich kluczowym zadaniem jest zabezpieczenie nieprzerwanego funkcjonowania podstawowych operacji organizacji.

W przypadku podmiotów o rozbudowanej infrastrukturze IT funkcje wspierające obejmują zarządzanie dostępem do kluczowych systemów, zapewnienie ciągłości działania usług cyfrowych oraz zabezpieczenie wymiany danych wewnątrz organizacji i z podmiotami zewnętrznymi.

Funkcje wspierające są nieodzownym elementem odporności operacyjnej organizacji – ich awaria może wpłynąć na zdolność do realizacji funkcji biznesowych i zwiększyć ryzyko operacyjne. Dlatego organizacje powinny regularnie identyfikować i monitorować ich stan oraz zapewniać odpowiednie mechanizmy ochrony i odtwarzania w razie zakłóceń.

3. Funkcje niekrytyczne

Funkcje niekrytyczne (standardowe) obejmują procesy, których tymczasowe wstrzymanie nie wpływa na ciągłość kluczowych operacji biznesowych organizacji. Zazwyczaj są to działania o charakterze administracyjnym, marketingowym lub raportowym, które mogą zostać ograniczone w sytuacji kryzysowej bez bezpośrednich konsekwencji operacyjnych. Przykładem mogą być kampanie reklamowe, wewnętrzna komunikacja marketingowa czy analizy rynku, które wprawdzie wspierają działalność organizacji, ale ich krótkoterminowe zakłócenie nie powoduje krytycznych skutków. Podobnie, wewnętrzne raportowanie kadrowe czy działania związane z optymalizacją operacji nie wymagają natychmiastowego przywrócenia w przypadku awarii.

Funkcje te powinny być odpowiednio klasyfikowane w dokumentacji zarządzania ciągłością działania, aby organizacja mogła jasno określić, które działania mogą zostać czasowo ograniczone, a które muszą działać bez przerw. Jasna kategoryzacja umożliwia efektywne zarządzanie zasobami w sytuacjach kryzysowych oraz lepszą alokację priorytetów w strategii odporności operacyjnej.

4. Powiązania pomiędzy funkcjami a procesami

Nie zawsze istnieje prosta zależność „jedna funkcja = jeden proces”. W organizacjach o złożonej strukturze funkcje mogą być realizowane przez kilka powiązanych procesów operacyjnych lub wspierających, które współdziałają w celu zapewnienia ich ciągłości. Kluczowe jest zidentyfikowanie tych zależności oraz określenie priorytetów w zarządzaniu incydentami i awariami.

Funkcje wspierające często obsługują więcej niż jedną biznesową funkcję krytyczną. Na przykład systemy cyberbezpieczeństwa zapewniają ochronę zarówno dla przetwarzania transakcji płatniczych, jak i dla procesów zarządzania aktywami. Podobnie, mechanizmy tworzenia kopii zapasowych mają istotne znaczenie nie tylko dla systemów księgowych, ale także dla operacyjnych baz danych wykorzystywanych w obsłudze klientów.

Z tego względu organizacje powinny regularnie przeglądać i kategoryzować swoje funkcje biznesowe, aby dostosować strategie ich ochrony do zmieniających się wymagań regulacyjnych i zagrożeń. Wykorzystanie podejścia procesowego umożliwia uporządkowaną klasyfikację funkcji oraz ocenę ich znaczenia w kontekście odporności operacyjnej. Podział na funkcje krytyczne, wspierające i niekrytyczne (standardowe) pozwala na efektywne zarządzanie ryzykiem i priorytetyzację działań w przypadku zakłóceń. Kluczowe jest jednak nie tylko poprawne przypisanie funkcji do odpowiednich kategorii, ale także zapewnienie spójności w dokumentacji zarządzania ciągłością działania oraz testowanie mechanizmów ich ochrony w praktyce.

Znaczenie funkcji krytycznych w kontekście DORA

Funkcje krytyczne stanowią kluczowy element operacyjnej odporności organizacji finansowych. Zgodnie z wymaganiami DORA, ich identyfikacja i ochrona są niezbędne do zapewnienia stabilności systemu finansowego oraz zgodności z regulacjami. Przestoje lub awarie tych funkcji mogą skutkować poważnymi konsekwencjami, zarówno dla pojedynczej organizacji, jak i całego rynku.

Funkcje krytyczne to procesy lub zbiory procesów, których przerwanie może:

• zagrozić stabilności finansowej organizacji oraz sektora finansowego,
• zakłócić świadczenie kluczowych usług klientom, co może prowadzić do utraty reputacji i problemów operacyjnych,
• wpłynąć na poufność, integralność, autentyczność i dostępność czyli bezpieczeństwo infrastruktury ICT, co może skutkować cyberatakami lub innymi zagrożeniami cyfrowymi.
• spowodować naruszenie przepisów regulacyjnych lub wymogów kontraktowych, narażając organizację na sankcje i odpowiedzialność prawną.

Przykłady zagrożeń wynikających z awarii funkcji krytycznych:

• zakłócenie procesów autoryzacji i weryfikacji transakcji, skutkujące opóźnieniami lub odmową realizacji płatności,
• przerwa w obsłudze kluczowych procesów finansowych, prowadząca do problemów z rozliczeniami i płynnością finansową,
• utrata łączności z kluczowymi dostawcami ICT lub bankami centralnymi, co może wpłynąć na zdolność organizacji do realizacji zobowiązań płatniczych i operacyjnych.

Zrozumienie i klasyfikacja funkcji krytycznych pozwala organizacjom wdrażać skuteczne mechanizmy ochronne, redukować ryzyko operacyjne oraz spełniać wymagania DORA w zakresie odporności operacyjnej.

Proces identyfikacji funkcji krytycznych

Precyzyjna identyfikacja funkcji krytycznych jest kluczowa dla zapewnienia odporności operacyjnej organizacji finansowej oraz spełnienia wymogów DORA dotyczących zarządzania ryzykiem ICT i ciągłości działania. Aby sprostać tym wymaganiom, organizacje zostały zobligowane do przeprowadzenia kompleksowej analizy, dzięki której ustalą, które funkcje należy uznać za krytyczne. Kluczowym narzędziem w tym procesie jest Analiza Wpływu na Biznes (BIA), pozwalająca na ocenę skutków ewentualnych zakłóceń oraz określenie priorytetów w zakresie ochrony. Proces identyfikacji funkcji krytycznych powinien obejmować niżej opisane elementy.

• • Analiza BIA (Business Impact Analysis)

Podstawą identyfikacji funkcji krytycznych jest BIA, której celem jest ocena wpływu przestoju danej funkcji na organizację. Obejmuje ona ustalenie:

• • • konsekwencji finansowych, prawnych, operacyjnych oraz reputacyjnych wynikających z awarii funkcji,
    • kluczowych parametrów ciągłości działania, takich jak RTO (Recovery Time Objective), MBCO (Minimum Business Continuity Objective) oraz MTPD (Maximum Tolerable Period of Disruption),
    • powiązań funkcji z zasobami (ludzkimi, technologicznymi, informacyjnymi etc.), które są niezbędne do ich realizacji.

Nie każda funkcja z wysokim wpływem jest od razu najważniejsza – jej znaczenie może narastać wraz z czasem.

Przykład 1: system raportowania regulacyjnego – jeśli awaria utrzymuje się przez kilka godzin, nie wywołuje istotnych problemów, ale brak działania przez kilka dni może narazić organizację na kary i utratę licencji.

Przykład 2: system obsługi transakcji płatniczych – nawet kilkuminutowa awaria powoduje utratę przychodów i wpływa na reputację, co oznacza, że musi być traktowany jako krytyczny od samego początku.

BIA powinna uwzględniać zarówno skalę wpływu zakłócenia, jak i czas, po którym skutki stają się nieakceptowalne. W tym kontekście istotnym czynnikiem jest RTO, czyli maksymalny czas, w jakim funkcja musi zostać przywrócona:

• • • funkcje z krótkim RTO (np. systemy płatności, obsługa klientów) są bardziej krytyczne, ponieważ wymagają błyskawicznego przywrócenia,
    • funkcje z długim RTO (np. raportowanie finansowe) mogą być mniej krytyczne na początku, ale ich znaczenie rośnie wraz z czasem trwania awarii.

Więcej o Analizie BIA, jej kluczowych etapach i metodach wdrażania znajduje się w naszym artykule: Analiza BIA – fundament zarządzania ciągłością działania

• • Mapowanie zależności między procesami oraz dostawcami

Identyfikacja funkcji krytycznych nie może odbywać się w oderwaniu od analizy ich zależności. Organizacje powinny przeprowadzić:

• • • analizę powiązań między funkcjami biznesowymi a funkcjami wspierającymi,
    • identyfikację kluczowych dostawców usług (w tym ICT), którzy mają bezpośredni wpływ na funkcje krytyczne,
    • ocenę ryzyka punktów awaryjnych, które mogą wpłynąć na kilka funkcji jednocześnie.

Dzięki temu organizacja zyska pełny obraz krytycznych połączeń operacyjnych i będzie mogła lepiej zabezpieczyć kluczowe obszary działalności.

• • Analizę ryzyka operacyjnego

Ostatnim krokiem w identyfikacji funkcji krytycznych jest ocena potencjalnych zagrożeń, które mogą wpłynąć na ich dostępność. W szczególności należy uwzględnić:

• • • ryzyko związane z incydentami ICT (cyberataki, awarie systemów, błędy ludzkie),
    • ryzyko dostawców zewnętrznych, w tym ich niewypłacalność lub wycofanie kluczowych usług ICT,
    • czynniki wewnętrzne, takie jak błędy pracowników, braki kadrowe czy ryzyko operacyjne związane z procesami wewnętrznymi.

Identyfikacja funkcji krytycznych to proces dynamiczny, który wymaga regularnych przeglądów i dostosowywania do zmian technologicznych, ewolucji zagrożeń oraz nowych wymogów regulacyjnych. Organizacje nie powinny ograniczać się do jednorazowej analizy – zmieniające się modele operacyjne, wdrażanie nowych technologii czy rosnąca zależność od dostawców ICT sprawiają, że klasyfikacja funkcji krytycznych powinna być stałym elementem strategii odporności operacyjnej.

Ocena funkcji krytycznych powinna uwzględniać nie tylko ich pierwotne znaczenie, ale także to, jak ich wpływ zmienia się wraz z czasem trwania zakłócenia. Dlatego BIA powinna być aktualizowana wraz z nowymi danymi, testami odporności operacyjnej i wynikami analizy incydentów. Dzięki temu organizacje mogą nie tylko spełnić wymogi DORA, ale także efektywnie zarządzać ryzykiem operacyjnym i zapewnić rzeczywistą odporność na zakłócenia.

Rola dostawców ICT i ich wpływ na funkcje krytyczne

Rozporządzenie DORA nakłada na organizacje finansowe obowiązek identyfikacji i monitorowania dostawców ICT o krytycznym znaczeniu, ponieważ ich awarie mogą bezpośrednio wpływać na funkcje biznesowe organizacji, w tym funkcje krytyczne. W związku z tym analiza funkcji krytycznych powinna obejmować nie tylko wewnętrzne procesy operacyjne, ale również zależności od zewnętrznych dostawców, którzy dostarczają infrastrukturę, oprogramowanie i systemy wspierające działalność organizacji.

• • Czynniki ryzyka związane z dostawcami ICT

Organizacje powinny uwzględniać w analizie funkcji krytycznych potencjalne zagrożenia wynikające z zależności od krytycznych dostawców ICT, w tym:

• • • awaria infrastruktury chmurowej – zakłócenie działania kluczowych systemów finansowych może prowadzić do przerw w realizacji funkcji krytycznych,
    • niewypłacalność dostawcy – ryzyko nagłego przerwania świadczonych usług może prowadzić do destabilizacji działalności operacyjnej,
    • zakłócenia geopolityczne – np. zmiany w regulacjach dotyczących przechowywania danych lub ograniczenia w dostępie do usług globalnych dostawców ICT,
    • incydenty cyberbezpieczeństwa – naruszenia bezpieczeństwa dostawcy ICT mogą prowadzić do wycieku danych, nieuprawnionego dostępu do systemów organizacji oraz przerw w działalności.
  • Identyfikacja dostawców ICT o krytycznym znaczeniu

Zgodnie z DORA organizacje powinny określić, którzy dostawcy ICT są mają krytyczne znaczenie dla ich funkcji krytycznych, stosując następujące kryteria:

• • • wpływ na funkcję krytyczną – czy usługi dostawcy są niezbędne do funkcjonowania krytycznych procesów biznesowych?
    • stopień zależności organizacji – czy istnieją alternatywni dostawcy, czy też organizacja jest uzależniona od jednego usługodawcy?
    • skala i konsekwencje awarii – jakie skutki dla funkcji krytycznych miałaby długoterminowa niedostępność dostawcy ICT?
    • ryzyko operacyjne – czy dostawca posiada odpowiednie mechanizmy zarządzania ryzykiem ICT oraz plany awaryjne?

Warto zauważyć, że rozpoznanie dostawców o krytycznym znaczeniu jest ściśle powiązane z analizą funkcji krytycznych – bez pełnego zrozumienia zależności operacyjnych organizacja nie będzie w stanie skutecznie zabezpieczyć swoich kluczowych procesów.

• • Strategie zarządzania ryzykiem związanym z dostawcami ICT

Aby ograniczyć ryzyko wynikające z zależności od krytycznych dostawców ICT, organizacje powinny:

• • zidentyfikować dostawców o krytycznym znaczeniu – poprzez mapowanie funkcji krytycznych i ich powiązań z dostawcami ICT,
  • monitorować i oceniać ryzyko dostawców – np. poprzez audyty bezpieczeństwa, analizy SLA i testy odporności operacyjnej,
  • wdrożyć strategie wyjścia (Exit Plans) – zapewniające możliwość migracji do alternatywnych rozwiązań w przypadku problemów z dostawcą,
  • zapewnić dywersyfikację dostawców – ograniczając ryzyko uzależnienia od jednego usługodawcy ICT.

Ponieważ wiele funkcji krytycznych organizacji zależy od dostawców ICT, organizacje powinny uwzględniać w swoich strategiach zarządzania ryzykiem mechanizmy zwiększające odporność operacyjną, takie jak redundantne rozwiązania IT, wielopoziomowe kopie zapasowe czy regularne testy odporności na awarie dostawców.

Dzięki kompleksowemu podejściu do identyfikacji i ochrony funkcji krytycznych organizacje mogą nie tylko spełnić wymogi regulacyjne DORA, ale także realnie zwiększyć odporność operacyjną, minimalizując ryzyko zakłóceń i zapewniając stabilność procesów biznesowych. W dynamicznym środowisku finansowym umiejętne zarządzanie funkcjami krytycznymi to nie tylko obowiązek regulacyjny, ale także element przewagi konkurencyjnej.

Efektywna ochrona funkcji krytycznych wymaga nie tylko identyfikacji zagrożeń, ale także wdrożenia skutecznych mechanizmów zarządzania ryzykiem i ciągłością działania, kluczowe jest zastosowanie systemu zarządzania ciągłością działania (BCM).

Jeśli Państwa organizacja potrzebuje wsparcia w identyfikacji i klasyfikacji funkcji krytycznych zgodnie z DORA, zapraszamy do kontaktu. Pomagamy w przeprowadzaniu analiz BIA, ocenie ryzyk operacyjnych oraz wdrażaniu strategii odporności operacyjnej, dostosowanych do specyfiki działalności Państwa firmy.

Wiesław Krawczyński