Kiedy kupić energię na giełdzie?

Podjęcie decyzji o momencie zakupu energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii¹ wymaga dokładnej analizy wielu czynników wpływających na jej cenę. Narzędziem analitycznym wspomagającym ten proces jest model średnioterminowy.

Prognozuje on ceny energii na rynku SPOT² w horyzoncie kilkuletnim, optymalnie 2-letnim. Rynek SPOT nie jest dostępny dla odbiorców, którzy nie są członkami Towarowej Giełdy Energii i stanowi on ostatni moment, kiedy można dokonać zakupu/sprzedaży energii elektrycznej i skorygować swoją pozycję wynikającą z zakupów na rynku terminowym³ w kontraktach rocznych i kwartalnych.

Prognoza z modelu średnioterminowego jest oparta na czynnikach opisujących sytuację na rynku energii elektrycznej i wpływających na jej cenę. Część z czynników opisujących rynek energii elektrycznej jest prognozowana przez Polskie Sieci Energetyczne (np. dostępna moc jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych), ale istnieją czynniki, które również mają istotny wpływ na poziom cen energii na giełdzie, ale nie jest możliwe ich dokładne zdefiniowanie.

Wykres: Wpływ cen uprawnień do emisji CO2 na ceny energii elektrycznej

Cena energii na Towarowej Giełdzie Energii w kontraktach terminowych jest silnie skorelowana ze zmianami cen uprawnień do emisji CO2 lub cen gazu ziemnego.
Od początku roku 2022, cena energii podąża za trendem zmian cen gazu ziemnego, w mniejszym stopniu tak jak cena uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Jest to spowodowane wysokimi cenami paliwa gazowego, znacząco przewyższającymi dotychczasowe notowania oraz wysokim udziałem ceny paliwa w cenie energii elektrycznej, która jest z niego produkowana.
W razie podtrzymania założeń Polityki energetycznej Polski do 2040 r. oraz dalszego rozwoju źródeł wytwórczych opartych o gaz, omawiana sytuacja może się utrzymać przez kolejnych kilka lat.

¹ Towarowa Giełda Energii SA (TGE) – giełda, w której przedmiotem obrotu są: energia elektryczna, paliwa ciekłe i gazowe, a także limity wielkości emisji zanieczyszczeń.

² Rynek SPOT (rynek kasowy) – rynek, na którym transakcje są wykonywane maksymalnie w drugim dniu od ich zawarcia, TGE posiada w swojej ofercie na rynku SPOT dla energii elektrycznej dwa rodzaje rynków – Rynek Dnia Następnego (RDN) oraz Rynek Dnia Bieżącego (RDB).

³ Rynek terminowy – rynek, na którym ustalane są ceny kupna i sprzedaży na określoną datę w przyszłości. Transakcje zawierane na okres dłuższy, niż dwa dni są określane mianem terminowych.