Efektywność Energetyczna – komentarz Audytela na temat sytuacji na rynku (wrzesień 2013)
Organizacje i instytucje z sektora publicznego są stałymi i regularnymi odbiorcami o znacznym zapotrzebowaniu na energię elektryczną. Duże wolumeny zużycia generowane są m.in. przez oświetlenie uliczne, oczyszczalnie i przepompownie oraz inne budynki użyteczności publicznej (szpitale, szkoły). Stąd kontrakty z instytucjami publicznymi są łakomym kąskiem dla dostawców energii, a z końcem każdego roku wartość i liczba ogłoszeń o zamówieniach na dostawy w energii wyraźnie wzrasta.
Ustawa Prawo zamówień publicznych (dalej Pzp) nakłada na jednostki z sektora publicznego obowiązek zakupów w trybie konkurencyjnym, jeśli zamówienie jest większe niż 14 tys. EUR. W przypadku energii elektrycznej przekłada się to na zużycie wolumenu ok. 200 MWh w okresie trwania umowy. Wszystkie takie zamówienia objęte są obowiązkiem publikacji w biuletynach. Na podstawie ciągłego monitoringu tych ogłoszeń można nie tylko określić wartość oraz zużycie energii, ale także precyzyjnie określić terminy oraz wartości kończących się umów.
Firma Audytel przeanalizowała dane z kontraktów za lata 2009-2012 – zebrano informacje o rozstrzygnięciach prawie 6 tys. przetargów, w ramach których udzielono ponad 8 tys. zamówień na dostawy energii elektrycznej. Z roku na rok zarówno liczba jak i wartość udzielanych zamówień wzrasta. W 2009 r. w biuletynach umieszczono 621 ogłoszeń o udzieleniu zamówień o wartości 520 mln zł, podczas gdy w 2012 r. było ich 2517 o wartości 2,9 mld zł. Dominują ogłoszenia dotyczące sprzedaży energii, choć nadal pojawiają się zamówienia kompleksowe, obejmujące zarówno sprzedaż jak i dystrybucję energii. Większość umów zawierana jest na 1 lub 2 lata, po czym przetarg jest ponawiany. Dzięki temu zamawiający nadążają za dynamicznie zmieniającymi się cenami energii elektrycznej.
Szczególnie intensywnie zapowiada się końcówka 2013 r. W ostatnim kwartale wygasać będzie prawie 1000 zamówień, na łączną kwotę 836 mln zł. Większość z nich dotyczy sprzedaży energii w modelu TPA, choć są też zamówienia kompleksowe oraz na samą dystrybucję. W grupie tej wyraźnie dominują jednostki samorządu terytorialnego, którym kończą się umowy o wartości ponad 450 mln zł.
Liczba zamówień kończących się w latach 2013-2015
Źródło: Raport: „Rynek sprzedaży energii elektrycznej w sektorze objętym ustawą Pzp w latach 2009-2012”, Audytel
Należy zauważyć, że prawdopodobnie może to być ostatni rok z tak dużą liczbą ogłaszanych postępowań. Od 2014 r. obowiązywać będą wyższe progi (30 tys. EUR zamiast 14 tys. EUR), co sprawi, że duża liczba mniejszych zamówień będzie wyjęta spod ustawy Pzp. Najprawdopodobniej jednostki takie będą później nabywały energię w najprostszy z możliwych sposobów, którym jest przedłużenie umowy z dostawcą. Gdyby nowe progi obowiązywały już teraz z publikacji wyłączonych byłoby prawie 20% zamówień o wartości prawie 12 mln zł. Liczby te mogłyby być zwiększone na skutek spadku wartości zamówień wywołanego niższymi cenami energii.
Na przeciwnym biegunie opisywanych trendów stoją: procesy łączenia się mniejszych zamawiających w grupy zakupowe, korzystanie z procedur Pzp przez jednostki, które wcześniej tego nie robiły, oraz publikacja przetargów mimo tego, że są pod progami (można w ten sposób uzyskać lepszą cenę).
Mając jednak na uwadze obecną sytuację firmy energetyczne mogą mieć w nadchodzącym kwartale ostatnią szansę na pozyskanie mniejszych, lecz wieloletnich odbiorców energii elektrycznej. Jest to szczególnie istotnie dla rozwoju małych dostawców energii, którzy prężnie działają na uwolnionym rynku.